Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında yer alan suçlarda görev alır. Buna ilaveten 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca düzenlenmiş olan marka suçları için de aynı mahkeme görevlidir.
Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi’nin özel mahkeme statüsünde olduğu görülür. Bu mahkemenin görevleri tamamen fikri mülkiyet ve marka suçlarını ilgilendirmektedir. Bu sebeple de kanunda belirlenmiş olan suç vasfı ve ceza miktarı ne olursa olsun Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi bu konuyla ilgilidir.
Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesinin Görevine Giren Suçlarda Şikayet Süresi Nedir?
Fikri mülkiyet suçları kanunla düzenlenmiştir. Bu kapsamda da 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca hareket edilir. Fikri mülkiyet suçlarının tamamı şikayete tabidir. Şikayet süresinin başlaması fiil ve failin öğrenilmesinden itibarendir.
Fiil ve fail öğrenildikten sonra 6 ay içinde şikayet gerçekleşmediği takdirde şikayet süresi zamanaşımı söz konusu olmaktadır. Şikayeti yapan mağdur ya da kuruluşun Cumhuriyet Başsavcılığı’na müracaat etmesi gerekir. Bu süreçte ise şikayet sahibi hak sahibi olduğunu kanıtlayacak belgeleri sunmak zorundadır.
Cumhuriyet Başsavcılığı’na müracaat yapılırken verilecek belge ve deliller şikayet süresi olan fiil ve failin öğrenilmesinden itibaren geçerli 6 aylık sürede teslim edilmelidir. Mağdur olanlar bu işlemleri yapmadıklarında savcılık kovuşturmaya yer olmadığına karar verir.
Şikayet gerçekleştikten sonra savcılık suç konusu eşyaya el koyma tedbirini uygular. Koruma ve el koyma tedbirlerinin uygulanmasının ardından ayrıca gereklilik hasıl olmuş ise sanat eserinin çoğaltılmasına yönelik faaliyetler durdurulabilir.
Marka suçlarının tümü için de şikayet hakkı kullanılabilir. Marka suçlarında şikayet süresi fiil ve failin öğrenilmesinden itibaren 6 ay olmaktadır. Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi’nin görev alanına giren suçların özel kanunlarla düzenlendiği görülmektedir.
Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi Hangi Davalara Bakar?
Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun yanı sıra Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca ilgili suçlara bakar. Bu kapsamda Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi’nin görev alanına giren suçlar da çeşitlidir.
Marka hakkına tecavüz suçu için Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi görevlidir. Bu suç işlendiğinde Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca öngörülen cezalar uygulanır. Marka hakkına tecavüz suçu işlendiğinde 1-3 yıl aralığında hapis cezası verilebilir. Ayrıca 20.000 güne kadar da adli para cezası uygulanır.
Marka koruması işaretini kaldırma suçu, Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi tarafından görülmektedir. Bu suçu işleyen kişiye 1-3 yıl aralığında hapis ve 5000 güne kadar adli para cezası uygulanmaktadır.
Marka hakkı üzerinde yetkisiz tasarrufta bulunma suçu için Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi’ne başvurulması gereklidir. 2-4 yıl aralığında hapis ve 5000 güne kadar adli para cezası uygulanan bu suç için Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca hareket edilir.
Eser sahibinin rızası olmadan eserin umuma arzı ve yayımlanması da Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi’nin görev kapsamında yer almaktadır. Suçu işleyene 1-5 yıl hapis veya adli para cezası uygulanmaktadır.
Başkasına ait esere kendi eseriymiş gibi ad koyan kişiye bu suçu işlendiğinde 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası uygulanır. Hukuka aykırı fiil dağıtma veya yayımlanma şeklinde işlendiğinde de verilen cezanın üst sınırı 5 yıldır ve adli para cezası uygulanmaz.
Kaynak göstermeyen ya da yanıltıcı, yetersiz kaynak gösteren kişiye de ceza verilir. Bu durumda kişi 6 ay-2 yıl hapis veya adli para cezası alır. Aleni hale gelmemiş bir eserle ilgili içeriğinin ne olduğuna dair kamuoyuna açıklama yapmak da suçtur. Bu tür bir suç işleyen kişi 6 aya kadar hapis cezası alabilir.
Tanınmış birinin adını kullanmak ve bu yolla eser çoğaltmak, dağıtımını yapmak ve yaymak suçu için 3 ay-1 yıl aralığında hapis cezası verilir. Bilgisayar programlarını ilgilendiren fikri mülkiyet suçları için de 6 ay-2 yıl aralığında Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemesi tarafından ceza verilir.
Fikri ve sınai haklar çerçevesinde gerçekleştirilen suçlara ilişkin yürütülen soruşturmalar ve kovuşturmalarda dikkat ve özen çerçevesinde hareket etmek icap eder. Gerek zamanaşımı ve hak düşürücü süreler gerekse usule dair prosedür son derece önemlidir. Bu bakımdan söz konusu süreçte ceza avukatı yardımı almak oldukça faydalı bir yaklaşım olacaktır.