Hırsızlık suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 141. ve 147. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Malvarlığına yönelik suçlardan biri olan hırsızlık suçu; taşınır bir malın, zilyedin rızası olmaksızın alınmasıyla oluşur. Nitelikli hırsızlık suçu ise suçun, anılan Kanun’da belirtilen nitelikli haller kapsamında işlenmesiyle meydana gelir.
Hırsızlık Suçunun Şartları ve Unsurları Nelerdir?
Hırsızlık suçundan bahsedilebilmesi için belirli şartların ve unsurların mevcut olması gerekir. Bu suçun başlıca şartları ve unsurları şunlardır:
- Hırsızlık konusunun taşınır bir mal olması gerekir. Zira yalnızca taşınır mallar hakkında hırsızlık suçu işlenebilir. Dolayısıyla taşınmaz malların bu suça konu olması mümkün değildir.
- Zilyetlik “fiili hakimiyet” anlamına gelir. Hırsızlık suçunun işlenebilmesi için suç konusu malın, zilyedin fiili egemenliğinden çıkarılması gerekir.
Hırsızlık Suçunun Cezası
Hırsızlık suçunun cezasını; suçun basit ve nitelikli halleri için düzenlenen cezası olmak üzere iki başlıkta inceleyeceğiz.
Basit Hırsızlığın Cezası Nedir?
Basit hırsızlık, TCK m. 141’ de düzenlenmiş olup açıkta bırakılmış eşyalara ilişkindir. Açıkta bırakılan eşya ise mağdurun yaşadığı özel alanlar (park, bahçe, cadde, sokak, sahil gibi halka açık yerler) dışında kalan bölgelerde bırakılan eşyadır.
Basit hırsızlığın cezası, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.
Nitelikli Hırsızlığın Cezası Nedir?
TCK m. 142’de düzenlenen nitelikli hırsızlığın cezası, suç teşkil eden fiile göre farklılık gösterir. Buna göre, suçun;
- Kamu kurumunda ya da ibadete ayrılmış alanlarda bulunan eşya hakkında,
- Kamu hizmetine özgülenmiş mallar hakkında,
- Toplu taşıma araçlarında ya da duraklarında, kalkış yahut varış yerlerinde,
- Afet etkilerini engellemek veya azaltmak gayesiyle hazırlanan mal hakkında,
- Kullanım, özgülenme veya gelenek gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında,
İşlendiği takdirde fail hakkında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir.
Hırsızlığın;
- Kişinin malını koruyamayacak halde olması yahut ölmesini fırsat bilerek,
- Elde ya da üstte taşınan eşyayı çekip alarak ya da özel beceriyle,
- Doğal afet veya sosyal hadiselerin yarattığı endişe veya kargaşadan istifade ederek,
- Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini öncelemek suretiyle,
- Bilişim sistemlerinden faydalanarak,
- Tanınmamak amacıyla önlem almak veya yetkisi bulunmamasına rağmen resmi sıfat takınmak suretiyle,
- Büyük veya küçük baş hayvan hakkında,
- Herkesin girebileceği bir alanda bırakılmakla beraber kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza edilmiş mal hakkında,
İşlenmesi durumunda fail hakkında 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir. Oldukça ağır yaptırımların düzenlendiği bu suça ilişkin savunmanın, ceza hukukunda yetkin ve deneyimli bir ceza avukatı marifetiyle yerine getirilmesi çok daha sağlıklı olacaktır.
Şikayet ve Zamanaşımı Süresi
Hırsızlık suçu re ‘sen soruşturmaya tabidir. Bu nedenle şikayet süresi yoktur. Dava zamanaşımı süresi ise 8 yıldır. Ayrıca, şikayetten vazgeçilse dahi kamu davası düşmez. Suçun basit hali uzlaşma kapsamındayken nitelikli halinde uzlaştırma prosedürü uygulanmaz.
Etkin Pişmanlık ve Görevli Mahkeme
Hırsızlık suçunda etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanmak mümkündür. Etkin pişmanlık kurumundan faydalanılabilmesi içinse mağdurun uğradığı zararın giderilmesi icap eder. Söz konusu suça ilişkin yargılama yapma görevi ise asliye ceza mahkemesi marifetiyle yerine getirilir.
Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve HAGB
Hırsızlık suçu sebebiyle hükmedilen hapis cezası hakkında;
- Suçun basit şekliyle işlenmesi halinde adli para cezasına çevirme kararı verilebilir.
- Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.
- Erteleme kararı verilebilir.