İftira suçu ve cezası, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 267’nci maddesinde hükme bağlanmıştır. Anılan Kanun maddesine göre basit iftira suçu ve cezası için 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası düzenlenmiştir. Şimdi, iftira suçu ve cezası konusunu daha yakından inceleyeceğiz.
İftira Suçu Nedir, Nasıl İşlenir?
İftira suçu, masum olduğu bilinen bir kişiye suç isnat etmektedir. Dolayısıyla, suçsuz olduğu bilinen bir kişiye suç atılması yani suç isnat edilmesi halinde iftira suçu işlenmiş olur. Bu suç, Kanun’da şu şekilde tanımlanmıştır:
“Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat etmek…”
Unsurlar
| Fail | Suçun faili bakımından özel bir düzenleme mevcut değildir. Bu nedenle her gerçek kişi fail olabilir. |
| Mağdur | Hakkında hukuka aykırı fiil isnat edilen kişidir. |
| Suçun Konusu | Hukuka aykırı fiil isnadıdır. |
| Fiil | Seçimlik hareketli bir suç olduğu için TCK m. 267’de düzenlenen fiillerin tamamıdır. |
| Manevi Unsur | Kast |
Nitelikli Haller
Nitelikli haller, suçun temel şekli için öngörülen cezanın artmasına ya da azalmasına sebebiyet veren hallerdir. İftira suçunun nitelikli halleri ise Kanun’un 267’nci maddesinde belirtilmiştir. Anılan maddeye göre nitelikli haller şunlardır:
- Hakkında beraat ya da kovuşturmama kararı verilmiş mağdura, gözaltı veya tutukluluk harici koruma tedbiri uygulanması.
- Mağdur hakkında beraat ya da kovuşturmama kararı verilmesine karşın isnat edilen fiil dolayısıyla gözaltına alınması yahut tutuklanması.
- İftira nedeniyle mağdurun hapse mahkum edilmesi.
- Mağdurun hapis cezasının infazına başlanması.
İftira Suçunun Şartları Nelerdir?
İftira suçu ve cezasından söz edilebilmesi için birtakım şartların gerçekleşmesi gerekir. Bu nedenle, herhangi bir somut olayda, aşağıda ifade edilen şartlar gerçekleşmemişse orada iftira suçundan bahsedilemez. Sonuç olarak, iftira sebebiyle ceza verilemez. Zira suç olmadan ceza olmaz.
- Yetkili makamlara ihbar ya da şikayette bulunulmalıdır.
- Adli soruşturma ya da kovuşturma veya idari soruşturma geçirilmelidir.
- İsnat edilen hukuka aykırı fiil, gerçek dışı olmalıdır.
İftira Suçunun Cezası
İftira suçunun basit şekli için öngörülen ceza, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır. Nitelikli iftira suçu işlenmesi durumunda suçun cezası ise yarı oranında artırılır.
İftiraya maruz kalan kişi hakkında beraat kararı veya KYOK verilmişse ve fakat tutuklama veya gözaltı dışında bir tedbir uygulanmışsa, fail hakkında hükmedilecek ceza, yukarıdaki cezaya göre yarı oranında artırılarak uygulanır.
İftiraya maruz kalan kişi hakkında beraat kararı veya KYOK verilmişse ve fakat mağdur gözaltı ya da tutuklama tedbirine maruz kalmışsa, fail hakkında ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu sebebiyle cezaya hükmolunur.
İftira sebebiyle mağdur hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis yahut müebbet hapis cezası verilmişse; iftira suçunun faili hakkında 20 yıldan 30 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir. Şayet mağdur süreli hapis cezasına mahkum edilirse mağdurun mahkum edildiği cezanın 2/3’ü kadar fail hakkında hapis cezasına hükmolunur.
Mağdur hakkında adli veya idari bir yaptırım uygulanmışsa iftira suçunun faili hakkında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir.
Etkin Pişmanlık, Erteleme, HAGB ve Adli Para Cezasına Çevirme
İftira suçunda etkin pişmanlık hükümleri oldukça ayrıntılı düzenlenmiştir. Oldukça teknik olan bu konunun ceza avukatı marifetiyle değerlendirilmesi yararlı olacaktır. Bu suç sebebiyle sanık hakkında hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Ayrıca HAGB ve erteleme kararı da verilebilir.