Kamu Davası Nedir, Nasıl Açılır, Sonuçları Nelerdir?

Hukuk sisteminin en önemli unsurlarından biri, bireylerin ve toplumun haklarını korumaktır. Bu noktada kamu davaları, toplumsal düzenin sağlanması ve suçların cezalandırılması açısından büyük bir öneme sahiptir. Kamu davası, genellikle devletin, kamu düzenine karşı işlenen suçlara müdahale etmesi anlamına gelir.

Bireylerin, toplulukların ya da devletin zarar gördüğü durumlarda, kamu davası açarak bu zararların tazmin edilmesi ve adaletin yerini bulması hedeflenir. Ancak, birçok kişi kamu davasının ne olduğu, nasıl açıldığı ve sonuçlarının neler olabileceği konusunda bilgi sahibi değildir.

Bu makalede, kamu davasının temel unsurlarını ele alacak, süreçlerini açıklayacak ve olası sonuçlarını değerlendireceğiz. Adaletin tecellisi için önemli bir yol olan kamu davalarının, bireyler ve toplum üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak için yazımıza göz atmanızı öneriyoruz.

Kamu davası, suç işlendiği yönünde yeterli şüpheye ve kanaate ulaşan Cumhuriyet savcısının açtığı her türlü ceza davasıdır. Dolayısıyla C. Savcısı tarafından ceza mahkemelerinde açılan davaların tamamına kamu davası adı verilir.

Kamu davaları nedeniyle sanık hakkında oldukça ağır yaptırımlar söz konusu olabilir. Müebbet hapis cezası, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası gibi yaptırımlar, ceza davaları sonucunda sanığa hükmedilebilecek yaptırımlardan bazılarıdır. Bu nedenle, kamu davasında savunma ve diğer işlemlerin ceza avukatı yardımıyla yerine getirilmesi en sağlıklı yaklaşım olacaktır.

Kamu Davası Ne Demek?

Kamu davası, devletin, toplumun genel düzenine ve güvenliğine karşı işlenen suçlarla ilgili olarak açtığı davalardır. Bu tür davalar, bireylerin kişisel çıkarlarından bağımsız olarak, toplumsal çıkarların korunmasını amaçlar. Kamu davasının temel özelliği, suçun doğrudan bireysel bir zarar vermesinden çok, toplumun bütününe zarar vermesi ve devletin bu duruma müdahale etmesidir.

Kamu davaları, genellikle ağır suçlar, dolandırıcılık, cinayet gibi ciddi vakalarla ilgilidir. Bu davalarda, devletin temsilcisi olarak savcılar görev alır ve davayı yürütürler. Yani, bu davalarda mağdurun şikayeti esas alınmamakta, kamu düzeninin sağlanması ön planda tutulmaktadır. Sonuç olarak, kamu davaları, sadece suçluları cezalandırmakla kalmayıp, aynı zamanda toplumsal adaleti ve düzeni koruma işlevi de üstlenmektedir.

Kamu Davası Nasıl Açılır?

Kamu davası, Cumhuriyet savcısı tarafından iddianame düzenlenerek görevli ve yetkili mahkemede açılır. C. Savcısı, takibi şikayete tabi suçlarda şikayet üzerine, takibi şikayete tabi olmayan suçlarda re ‘sen araştırma yapar; delil toplar; yeterli şüpheyle beraber suç işlendiği yönünde kanaat sahibi olursa iddianame düzenlemek suretiyle kamu davası yani ceza davası açar.

Kamu Davasının Açılması

Kamu davasının açılması, belirli bir süreç ve prosedür gerektirir. İşte bu sürecin ana aşamaları:

1. Suçun İşlenmesi ve İhbar

Kamu davasının açılabilmesi için öncelikle bir suçun işlenmesi gerekir. Bu suç, polise, savcılığa ya da doğrudan mahkemeye yapılan bir ihbarla gündeme gelir. İhbar, mağdurun ya da tanıkların bildirimleriyle gerçekleşebilir.

2. Savcılığın Soruşturması

İhbarın ardından, savcılık suçun araştırılması için bir soruşturma başlatır. Bu aşamada savcı, suçun unsurlarını, delilleri ve tanıkları değerlendirir. Gerekli gördüğünde, emniyet güçleriyle iş birliği yaparak araştırma yapar.

3. Kamu Davası Açma Kararı

Soruşturma sonucunda, eğer yeterli delil bulunursa savcı, kamu davası açma kararı alır. Bu karar, genellikle bir iddianame hazırlanarak mahkemeye sunulur. İddianamede, suçun işlenme şekli, deliller ve sanığın suçlamalara karşı savunması yer alır.

4. Mahkeme Süreci

Kamu davası açıldıktan sonra, mahkeme süreci başlar. Mahkeme, duruşmaları gerçekleştirir, tanıkları dinler ve delilleri değerlendirir. Taraflar arasında yapılan savunmalar, kamu davasının seyrini belirler.

5. Karar

Mahkeme sürecinin sonunda, hakim kararını verir. Sanık, suçlu bulunursa ceza alır; suçsuz bulunursa beraat eder. Bu aşamada, kamu davasının amacı olan toplumsal düzenin korunması sağlanmaya çalışılır.

Bu süreç, devletin adalet sisteminin işleyişini ve toplumun güvenliğini sağlamak için önemlidir. Kamu davaları, bireylerden bağımsız olarak, toplumun ortak çıkarlarını gözeten bir mekanizmayı temsil eder.

Kamu Davasına Katılma

Kamu davasına katılma, çeşitli tarafların davanın sürecine dahil olabilmesini sağlayan bir durumdur. Bu katılım, genellikle mağdur veya zarar gören kişilerin davaya katkıda bulunmasını amaçlar. Kamu davasında mağdur, davanın seyrine katılabilir. Mağdur, sürecin başından itibaren, savcılıkla iletişimde kalarak davanın gelişimini takip edebilir. Mağdurun, olayla ilgili delil sunma, tanık gösterme ve savunma yapma hakkı vardır.

Eğer mağdur, kamu davasına katılmak istiyorsa, mahkemeye katılma talebiyle başvurabilir. Bu talep, davanın seyrine göre savcıya ya da doğrudan mahkemeye yapılabilir. Katılma talebi, mahkemeye sunulan belgelerle desteklenmelidir. Kamu davasına katılan mağdur, dava sürecinde “katılan” olarak tanınır. Bu durumda, mağdurun avukatı, davada söz alabilir ve müvekkilinin haklarını savunabilir. Katılan, duruşmalara katılarak sözlü veya yazılı savunma yapma hakkına sahiptir.

Kamu davasında, mağdurun aynı zamanda tazminat talep etme hakkı da vardır. Dava sonucunda, mahkeme tarafından mağdura maddi veya manevi tazminat ödenmesine karar verilebilir. Mağdurun katılımı, davanın seyrini etkileyebilir. Tanık ifadeleri, sunulan deliller ve mağdurun savunmaları, mahkemenin kararını şekillendirebilir. Bu nedenle, mağdurun davaya katılımı, adaletin sağlanmasında önemli bir rol oynar.

Kamu davasına katılma, yalnızca mağdurun değil, toplumun genel olarak adalet arayışının bir parçasıdır. Bu süreç, hukukun üstünlüğünün ve bireylerin haklarının korunmasının önemli bir yansımasıdır.

Kamu Davası Cezaları

Elbette, kamu davası cezalarını maddeleme şeklinde aşağıda bulabilirsiniz:

Hapis Cezası

• Suçun ciddiyetine göre kısa veya uzun süreli hapis cezaları verilebilir.
• Suçlu, toplumdan izole edilerek ceza alır.

Para Cezası

• Hapis cezasının yanı sıra ya da onun yerine uygulanabilir.
• Hafif suçlarda değişen miktarlarda para cezaları verilir.
• Zarar gören tarafa tazminat talebi de içerebilir.

Belli Haklardan Mahrumiyet Cezası

• Sanığın belirli haklardan (örneğin, kamu görevinde bulunma, silah bulundurma) mahrum bırakılmasına yönelik kararlar alınabilir.
• Suçun türüne ve sanığın davranışlarına göre uygulanır.

Topluma Kazandırma Cezası

• Genç suçlular için geçerli olan bir cezadır.
• Suçlunun topluma yeniden kazandırılmasını hedefler.
• Rehabilitasyon programlarını içerebilir.

Bu cezalar, bireysel cezalandırmanın ötesinde, toplumun güvenliğini sağlama ve benzer suçların işlenmesini önleme amacı taşır. Mahkemeler, ceza verirken suçun işlenme şekli, sanığın niyeti ve toplum üzerindeki etkilerini dikkate alır.

Kamu Davasında Şikayet ve Şikayetten Vazgeçme

Takibi için suç mağdurunun şikayet etmesi gereken suçlara “takibi şikayete bağlı suçlar” denir. Takibi şikayete bağlı olan suçlarsa 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda belirtilmiştir. Örneğin takibi şikayete bağlı olan bir suçun mağduru şikayette bulunur ve bunun üzerine soruşturma yapan C. Savcısı, bahse konu olay hakkında iddianame düzenler ve ceza mahkemesinde kamu davası açar.

Takibi için şikayet gerekli olmayan suçlara ise “takibi şikayete bağlı olmayan suçlar” denir. Takibi şikayete bağlı olmayan suçlar hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikayet şartı yoktur. Bu tür bir durumda savcılık kendiliğinden harekete geçer ve soruşturma yapmak suretiyle kamu davası açar.

Kamu davasında şikayetten vazgeçme ise şikayetçinin şikayetini geri alması, şikayetinden vazgeçmesidir. Eğer takibi şikayete bağlı bir suç hakkında şikayetten vazgeçilirse kamu davası düşer. Fakat takibi için şikayet gerekmeyen suç hakkında şikayetten vazgeçilirse kamu davasının düşmesi sonucu doğmaz; yargılamaya devam edilir.

Kamu davasında şikayetten vazgeçme, mağdurun ya da zarar gören kişinin, suçun işlendiğine dair şikayetini geri alması anlamına gelir. Bu durum, özellikle şikayete bağlı suçlar için geçerlidir ve bazı önemli noktaları içerir:

Şikayete Bağlı Suçlar

Şikayetten vazgeçme, yalnızca şikayete bağlı suçlarda mümkündür. Bu tür suçlar, mağdurun şikayeti olmadan kovuşturulamaz.

Vazgeçme İşlemi

Mağdur, şikayetten vazgeçmek istediğini belirtmek için mahkemeye ya da savcılığa resmi bir dilekçe ile başvurmalıdır. Bu başvuru, sürecin resmi olarak sona ermesi için gereklidir.

Mahkeme Onayı

Şikayetten vazgeçme, mahkeme tarafından onaylanmalıdır. Mahkeme, vazgeçme talebini değerlendirerek karar verir. Eğer şikayet geri alınırsa, dava düşebilir.

Mağdurun İfadesi

Mahkeme, mağdurun şikayetten vazgeçme iradesini doğrulamak amacıyla ifadesini alabilir. Mağdurun rızası olmadan bu işlem gerçekleştirilemez.

Sonuçları

Şikayetten vazgeçme, davanın düşmesine yol açar. Bu durumda, sanık hakkında herhangi bir ceza verilmez. Ancak, bazı durumlarda mahkeme, davayı düşürmekte tereddüt edebilir, özellikle de toplumun güvenliği açısından önemli bir suç söz konusuysa.

Diğer Tarafların Durumu

Şikayetten vazgeçme, yalnızca mağdurun iradesine bağlıdır. Ancak, devletin tarafı olduğu kamu davalarında, devletin kamu düzenini koruma görevi devam eder. Bu nedenle, bazı durumlarda devletin de davayı sürdürebilmesi mümkündür.

Kamu davasında şikayetten vazgeçme, mağdurun isteği doğrultusunda adaletin seyrini etkileyebilir ve hukukun işleyişinde önemli bir yer tutar.

Kamu Davasının Düşmesi (Kapanması)

Kamu davasının düşmesi veya kapanması, belirli koşullar altında davanın sona ermesini ifade eder. Bu durum, çeşitli sebeplerle meydana gelebilir ve mahkeme sürecini etkileyebilir. İşte kamu davasının düşmesi ile ilgili önemli noktalar:

Yeterli Delil Olmaması

• Davanın sürdürülebilmesi için yeterli delil bulunmaması durumunda, mahkeme dava düşebilir. Savcının iddialarını destekleyecek delil olmaması, davanın sonlanmasına yol açar.

Zaman Aşımı

• Suçun işlenmesinden belirli bir süre geçtikten sonra dava açılamaz. Bu süre, suçun türüne göre değişir. Zaman aşımı süresi dolduğunda, dava düşer.

Mağdurun Şikayetinden Vazgeçmesi

• Bazı suçlarda, mağdurun şikayetini geri alması durumunda kamu davası düşebilir. Ancak bu durum, her suç türü için geçerli değildir.

Sanığın Ölümü

• Sanığın vefat etmesi halinde, kamu davası otomatik olarak düşer. Bu durumda, dava süreçleri devam etmez.

Uzlaşma

• Bazı suçlar için uzlaşma yoluna gidilmesi durumunda, tarafların anlaşması halinde dava düşebilir. Bu, özellikle daha hafif suçlar için geçerli olabilir.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Belirtilen Diğer Sebepler

• Ceza muhakemesi kanununda belirtilen diğer sebepler de davanın düşmesine yol açabilir. Örneğin, mahkemenin yetkisiz olması gibi durumlar.

Kamu davasının düşmesi, adaletin yerini bulması açısından önemli bir süreçtir. Bu durum, hem suçlu hem de mağdur açısından çeşitli sonuçlar doğurabilir ve hukukun işleyişine dair önemli bir mekanizmayı temsil eder.

Kamu Davası Hangi Suçlarda Açılır?

Kamu davası, toplumun düzenine ve güvenliğine zarar veren suçlarla ilgili olarak açılır. Bu tür suçlar genellikle ağır suçlar olup, bireysel şikayete gerek olmaksızın devletin müdahalesini gerektirir. Kamu davasının açıldığı suçlar arasında cinsel suçlar, ağır cezayı gerektiren suçlar, hırsızlık ve dolandırıcılık, uyuşturucu suçları, insan ticareti, terör suçları, ihaleye fesat karıştırma gibi durumlar bulunur.

Cinsel suçlar, özellikle tecavüz ve cinsel saldırı gibi mağdurun rızası olmaksızın gerçekleştirilen eylemleri kapsar. Ağır cezayı gerektiren suçlar arasında cinayet, kasten yaralama ve adam öldürme gibi eylemler yer alır. Ekonomik suçlar, hırsızlık ve dolandırıcılık gibi topluma zarar veren davranışları içerir. Uyuşturucu suçları, uyuşturucu ticareti ve bulundurma gibi eylemleri kapsayarak toplum sağlığına ciddi zararlar verebilir.

İnsan ticareti, insan kaçakçılığı gibi suçlar, ciddi toplumsal sorunlar yaratır ve bu nedenle kamu davası ile takip edilir. Terör suçları ise kamu güvenliğini tehdit eden eylemler arasında yer alır. Kamu ihalelerine yönelik dolandırıcılık ve yolsuzluk da devletin zarar görmesi nedeniyle kamu davası kapsamına girer. Ayrıca, yangın çıkarma ve patlayıcı madde kullanma gibi tehlikeli suçlar da kamu davası ile cezalandırılır.

Bu suç türleri, kamu davasının açılmasını gerektiren durumlar arasındadır ve kamu davası, adaletin sağlanması ve toplum düzeninin korunması açısından büyük bir öneme sahiptir.

Kamu Davasında Uzlaşma Olur mu?

Kamu davasında uzlaşma, bazı durumlarda mümkün olabilir ve tarafların karşılıklı olarak anlaşarak davayı çözme yoluna gitmesini ifade eder. Ancak uzlaşma durumu, her suç türü için geçerli değildir. Uzlaşma genellikle daha hafif suçlar için söz konusu olabilir; örneğin, yaralama veya hırsızlık gibi suçlar uzlaşmaya tabi olabilir. Bu süreçte, mağdurun rızası önemlidir. Mağdur, suçun işlendiğine dair şikayetini geri almayı ve sanıkla anlaşmayı kabul ederse, uzlaşma yolu açılır.

Uzlaşma, savcının onayı ile gerçekleşir. Savcı, uzlaşmanın kamu yararına olup olmadığını değerlendirir. Dava süreci devam ederken taraflar arasında uzlaşma sağlanabilir; bu durumda taraflar bir araya gelerek çözüm yolları arar. Uzlaşma sağlandığında, davanın düşmesi söz konusu olabilir. Mağdurun şikayetini geri almasıyla birlikte mahkeme davayı sona erdirebilir.

Uzlaşma, belirli bir prosedüre tabidir ve taraflar, uzlaşma görüşmelerine katılmalı ve anlaşmaya varmalıdır. Bu süreç çoğu zaman bir arabulucu veya avukat eşliğinde yürütülür. Kamu davasında uzlaşma, adaletin sağlanması ve taraflar arasında barışçıl bir çözüm bulunması açısından önemli bir mekanizmadır. Ancak uzlaşmanın mümkün olup olmadığı, suçun niteliğine ve tarafların tutumuna bağlıdır.

Kamu Davasında Verilebilecek Hükümler Nelerdir?

Kamu davasında verilebilecek hükümler yani son kararlar şunlardır:

• Düşme kararı,
• Mahkumiyet kararı,
• Beraat kararı,
• Ceza verilmesine yer olmadığı kararı,
• Davanın reddi kararı,
• Güvenlik tedbirine hükmedilmesi kararı.