Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması kanun uyarınca suç olarak kabul edilir. Bu suçun oluşumu sırasında ise iki ya da daha fazla kişi arasında cereyan eden ve başkalarının bilmesi mümkün olmayan konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması ya da kayda alınan verilerin hukuk dışı biçimde ifşa edilmesi söz konusudur. Kişilerin bir arada bulundukları sırada yaptıkları konuşmaların aleni olmayan nitelikte yapılması durumunda kayda alınması ve dinlenmesi yasa gereği cezalandırılmaktadır.
TCK m. 133 kapsamında yer alan kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar kapsamında düzenlenmiş bir suçtur. Bu suç benzer suçlarla karıştırılmaması gereken bir suç tipidir.
Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması Suçu Nasıl İşlenir?
Kişiler arasındaki konuşmaların kaydedilmesi ve dinlenmesi şartların varlığı durumunda kanun kapsamında suç olarak kabul edilen bir eylemdir. Bu nedenle de işleniş biçimine göre farklı sürelerde hapis cezası iler cezalandırılmaktadır.
Bu suç seçimlik hareketli suçlar kapsamında yer almaktadır. Her seçimlik harekete bağlı olarak verilen cezada değişiklik olur. Seçimlik hareketler ise aşağıdaki biçimde yapılabilir:
Konuşmaya taraf olmayan 3. Kişiler gizli ve aleni olmayan konuşmaları dinleyip kayda aldığında seçimlik hareketlerden biri yapılmış kabul edilmektedir. Konuşmaya taraf olan kişiler aleni olmayan söyleşiyi kayda aldıklarında da seçimlik bir hareketten söz edilebilir.
Bir diğer seçimlik hareket ise konuşmaya taraf olan ya da olmayan kişilerin aleni olmayan konuşmaları kaydettikten sonra elde edecekleri verileri yasaya aykırı olarak ifşa etmeleridir. Bu durumda suç işlemiş olurlar. Bu tür bir hareket de seçimlik hareketler arasında yer alır.
İki kişinin yapmış olduğu konuşmaların bu konuşmaya taraf olanlarca kaydedilmesi durumunda diğer koşulların varlığı halinde özel hayatın gizliliğini ihlal suçu oluşmaktadır.
Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kaydedilmesi Suçunun Cezası Nedir?
Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kaydedilmesi suçunun takibi şikayete bağlı olarak yapılır. Bu suç işlendiğinde şikayetin ardından savcılık soruşturma başlatır. Yeterli suç şüphesinin tespit edilmesi durumunda ise savcılık makamı iddia makamı sıfatı ile kamu davasını açar.
Kişiler aleni olmayan bir konuşma yaptıkları sırada taraflardan herhangi biri rıza göstermediği halde bu konuşmaları alet aracılığı ile dinleyen veya ses alma cihazı vasıtası ile kayda alan kişi suç işlemiş olacağından 2-5 yıl aralığında hapis cezası alır.
Aleni olmayan bir söyleşiye katılmış olan ve bunu ses cihazı ile kayda alan kişi diğer konuşanların rızası bulunmaması halinde 6ay-2 yıl aralığında hapisle cezalandırılır. Kişiler arasında vuku bulan aleni olmayan konuşmaların kaydedilmesinin ardından eldeki verileri hukuka aykırı şekilde ifşa edenler de 2-5 yıl aralığında hapis cezası alır.
Zamanaşımı, Şikayet Süresi ve Uzlaştırma Şartları
Takibi şikayet şartına bağlı olan kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kaydedilmesi suçunun fail ve fiilin öğrenilmesinin ardından 6 ay içinde bildirilmesi gerekir. Aksi durumda zamanaşımı süresi aşıldığından soruşturma yapılamaz.
Bu suçta dava zamanaşımı süresinin aşılması da hak kaybı yaşanmasına yol açar. Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kaydedilmesi suçunda dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Mağdur 8 yıl içinde şikayet hakkını kullandığında dava açılabilir.
Uzlaştırma kapsamında yer alan kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kaydedilmesi suçu için soruşturma veya kovuşturma aşamasındayken uzlaşma yoluna gidilebilmektedir.
Erteleme, Adli Para Cezası ve HAGB
Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kaydedilmesi suçu için hapis cezasına alternatif olarak adli para cezası uygulanabilmektedir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı da koşulların sağlanması halinde bu suçta uygulanabilir.
Mahkemenin vermiş olduğu cezanın cezaevinde infazından şartlı olarak vaz geçilmesi anlamına gelen erteleme kararı da kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kaydedilmesi suçu için uygulanabilmektedir.