Resmi evrakta (belgede) sahtecilik suçu ve cezası 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiştir. Kamu güvenine yönelik bir suç tipi olan resmi evrakta sahtecilik, aşağıdaki gibi üç farklı seçimlik hareketle işlenebilir:
- Sahte resmi belge üretmek veya mevcut resmi belgeyi gerçeğe aykırı olarak düzenlemek,
- Gerçek resmi belgeyi başkalarını aldatacak nitelikte değiştirmek,
- Sahte resmi belge kullanmak.
Resmi evrakta (belgede) sahtecilik suçu ancak kasten işlenebilir. Yukarıda sıralanan seçimlik hareketlerden herhangi birinin işlenmesiyle birlikte resmi evrakta sahtecilik suçu oluşur. Resmi evrakta sahtecilik suçu ve cezası Kanun’da şu şekilde düzenlenmiştir:
(1) Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır.
Resmi belgede sahtecilik suçu ve cezası dikkate alındığında, oldukça ağır bir suçtan söz ettiğimiz açıktır. Bu nedenle, söze konu suç hakkında savunma yapılacağı zaman, ceza hukukunda başarılı bir ceza avukatından yardım almak faydalı olacaktır.
Resmi Evrakta Sahtecilik Suçunun Şartları Nelerdir?
Resmi evrakta sahtecilik suçundan bahsedilebilmesi ve cezaya hükmedilebilmesi için bazı unsurların ve şartların oluşması gerekir. Öncelikle suçun maddi unsurunun resmi belge olduğunu belirtelim. Bunun yanı sıra şu unsurların ve şartların somut olayda mevcut olması icap eder:
- Sahteciliğe konu belgenin “resmi” belge niteliğini taşıması,
- Belgenin zarar ihtimali doğurmaya elverişli olması,
- Belgenin aldatıcılık niteliğini haiz olması,
Gerekir.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Cezası Nedir?
Resmi evrakta sahtecilik suçunun cezası, suçun basit ve nitelikli hallerine göre değişiklik gösterir. Buna göre;
- Sahte olarak resmi belge düzenlenir ya da resmi belge başkalarını aldatacak biçimde değiştirilir yahut kullanılırsa suçun basit şekli söz konusu olur. Suçun bu şekli için öngörülen ceza ise 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır.
- Kamu görevlisi, görevinden doğan görevi kötüye kullanarak resmi belgeyi sahte olarak düzenler, değiştirir veya kullanırsa 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası alır.
- Suçun maddi konusu belgedir. Suç konusu belgenin, geçerli resmi belgelerden biri olması halinde suçun cezası yarı oranda artırılır.
- Sağlık çalışanlarının sahte evrak düzenleyerek kamu veya kişi zararına neden olması yahut haksız menfaat temin etmesi durumunda resmi belgede sahtecilik suçu hükümlerine göre cezaya hükmedilir.
Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve HAGB
Resmi evrakta (belgede) sahtecilik suçu sebebiyle sanığa hükmedilen hapis cezası hakkında:
- Adli para cezasına çevirme kararı verilemez.
- Cezanın 2 yıl veya daha az olması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.
- Hapis cezasının 2 yıl veya daha az olması durumunda erteleme kararı verilebilir.
Uzlaştırma, Zamanaşımı ve Şikayet Süresi
Resmi belgede (evrakta) sahtecilik suçunda;
- Uzlaştırma prosedürü uygulanmaz.
- Şikayet süresi yoktur.
- 8 yıllık dava zamanaşımı süresi vardır. Kamu görevlisinin fail olması halinde 15 yıllık dava zamanaşımı süresi vardır.