Yüz kızartıcı suçlar, ceza hukuku kapsamında herhangi bir suç kategorisinde bulunmamaktadır. Türk Ceza Kanunu dışında yer alan bazı kanun hükümlerinde ve 1982 Anayasası’nda 76. Maddede tanımı yapılmadan düzenlenmiş olan yüz kızartıcı suç kavramı Ceza Hukuku kapsamında sonuç doğurmamaktadır. Yüz kızartıcı suçların tespiti sırasında özel kanun hükümlerine başvurulmaktadır.
Hırsızlık suçu, dolandırıcılık, güvenin kötüye kullanılması, rüşvet, irtikap ya da zimmet suçu özel kanunlar aracılığı ile yüz kızartıcı suç kapsamında yer alır. Buna ilaveten özel belgede sahtecilik yapmak, resmi evrakta sahtecilik, mühürde sahtecilik, hileli iflas, görevin kötüye kullanılması, parada sahtecilik, kıymetli damgada sahtecilik suçları da özel kanunların yüz kızartıcı suç olarak kabul ettiği suçlardır.
Yüz Kızartıcı Suç Kavramı
Toplumun bazı davranışlara verdiği tepkiler yüz kızartıcı suç kavramının ortaya çıkmasında etken olurken bu suçlar Ceza Hukuku kapsamında sonuç doğurmaması bakımından öne çıkar. Birçok özel kanunda yer alan yüz kızartıcı suç kavramı Ceza Kanunu’nda karşılık bulmaz.
Toplumun ahlaki açıdan kabul edilemez bulduğu bazı davranışlar karşısındaki tepkileri şiddetli olur. Bu kapsamda utanç verici davranışlara bağlı olarak toplum tepki gösterir. Birçok suç özel kanunlar aracılığı ile yüz kızartıcı suç kapsamında sayılır.
Yüz Kızartıcı Suçlar Ne Zaman Silinir?
Sabıka kaydı ya da adli sicil kaydı olarak bilinen kayıtlar bazı koşullar sağlandıktan sonra silinmektedir. Kişi hakkında verilen mahkumiyet hükümleri öncelikle adli sicil kaydında yer alır. Adli sicil kaydı toplumda sabıka kaydı olarak bilinen kayıtlardır. Bu bilgiler belirli koşullar sağlandıktan sonra silinerek arşiv kaydına aktarılmaktadır.
Arşiv kaydına alınmış olan yüz kızartıcı suçların silinmesi belirli koşullar yerine getirildiği takdirde mümkün olur. Hükümlü öldüğünde ya da fiil suç olmaktan çıktığında arşiv kaydı silinir. Buna ilaveten ceza infazının ardından hükümlü mahkemeye başvurarak memnu hakların iadesini talep ettiğinde koşullar oluşmuş ise 15 yıl geçmekle arşiv kaydı silinebilir. Memnu hakların iadesi kararı alınmadığında ise 30 yıl geçtiğinde arşiv kaydı silinmektedir.
Hangi Kanunlarda Yüz Kızartıcı Suç Kavramı Vardır?
Yüz kızartıcı suç kavramına özel kanunlarda yer verilmektedir. Bunun yanı sıra bazı yönetmelikler ve tüzüklerde yüz kızartıcı eylem ya da yüz kızartıcı fiil gibi tanımlamaların yapıldığı görülmektedir. Yüz kızartıcı suç kavramı 1982 Anayasası’nın 76. Maddesinde yer alır. Yüz kızartıcı suç kavramının yer aldığı özel kanunlar şunlardır:
- Sigortacılık Kanunu,
- Devlet Memurları Kanunu,
- Adli Sicil Kanunu,
- Avukatlık Kanunu,
- Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu,
- Milletvekili Seçimi Kanunu,
- Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun,
- Hakimler ve Savcılar Kanunu,
- Bankacılık Kanunu,
- Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun.
Bahse konu kanunlarda düzenlenen yüz kızartıcı suçlar hakkında yürütülen soruşturma veya kovuşturma süreçlerinde ceza avukatı yardımı alınması en sağlıklı yaklaşım olacaktır.